تجزیه ژنتیکی فاصله زایش تا اولین تلقیح و روزهای باز در گاوهای شیری هلشتاین تحت شرایط تنش گرمایی

یکی از مسائل اساسی در پرورش گاوهای شیری بررسی صفات تولید مثلی است که در سال های اخیر به دلایل متعددی از جمله اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر به منظور برآورد اجزاء(کو) واریانس و وراثت پذیری صفات تولید مثلی تحت شرایط تنش گرمایی در گاو های شیری هلشتاین استان اصفهان با استفاده از مدل خطی به اجرا درآمد. صفات مورد بررسی شامل فاصله زایش تا اولین تلقیح و روزهای باز می باشد. در این مطالعه اطلاعات مربوط به18128 حیوان متعلق به 34 گله که دارای اطلاعات 4 شکم زایش بودند، و در فاصله های کمتر از 40 کیلومتر از ایستگاه های هواشناسی استان طی سال های 75 تا 91 و از گاوداری های تحت پوشش مرکز تعاونی کشاورزان و دام پروران صنعتی وحدت قرار داشتند مورد استفاده قرار گرفت. پس از بررسی و شناسایی اثرات ثابت مؤثر بر صفات فاصله زایش تا اولین تلقیح و روزهای باز فراسنجه های ژنتیکی از طریق مدل دام خطی و با بهره گیری از روش متوسط اطلاعات حداکثر درست نمایی محدود شده (aireml) برآورد شد. روند ژنتیکی و فنوتیپی از طریق رگرسیون ارزش های اصلاحی براساس سال تولد برآورد شد. گله-سال- فصل زایش، شکم زایش، میزان شیر تولیدی و سن اولین زایش تاثیر معنی داری( p<0/01) بر فاصله زایش تا اولین تلقیح داشت. گله-سال – فصل زایش، شکم زایش، میزان شیر تولیدی و سن اولین زایش نیز تاثیر معنی داری( p<0/01) بر صفت روزهای باز داشت. وراثت پذیری فاصله زایش تا اولین تلقیح برابر با 0/006±0/085 و برای صفت روزهای باز برابر با 0/005±0/026 برآورد شد. همچنین میانگین روزهای باز و فاصله زایش تا اولین تلقیح به ترتیب برابر با 37/42±112/58 و 18/15±60/66 برآورد شد. روند فنوتیپی روزهای باز و فاصله زایش تا اولین تلقیح بر اساس شاخص hi ماه هایی که دام، تحت بیشترین تنش گرمایی قرار داشت (1)برای اردیبهشت ماه برآورد شد. همچنین برای ماه های فاقد تنش(0 ) به ترتیب برابر با دی ماه و مهر ماه برآورد شد. همچنین همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی برآورد شده برای فاصله زایش تا اولین تلقیح و روزهای باز به ترتیب برابر با 0/2 و 0/07 برآورد شد. روند فنوتیپی براساس سال تولد ، فاصله زایش تا اولین تلقیح برابر با0/226- و روزهای باز 0/042- برآورد شد. روند ژنتیکی مربوط به فاصله زایش تا اولین تلقیح براساس سال تولد 0/039 که روندی افزایشی و نامطلوب و روزهای باز برابر با 0/042- روندی کاهشی و مطلوب بود.